W dobie mediów społecznościowych szukanie walidacji stało się nieodłącznym elementem codziennego życia wielu ludzi. Publikowanie zdjęć, dzielenie się sukcesami, a nawet codziennymi chwilami życia, coraz częściej ma na celu zdobycie uwagi i aprobaty otoczenia. Takie działania, jak wrzucanie kolejnych zdjęć czy podkreślanie osiągnięć, często mają głębsze podłoże psychologiczne, które można powiązać z potrzebą potwierdzenia swojej wartości. Dlaczego tak wiele osób czerpie satysfakcję z reakcji innych? Czy pragnienie bycia podziwianym może wynikać z głębszych braków emocjonalnych?
Badania nad Poszukiwaniem Walidacji w Mediach Społecznościowych
Badania nad zjawiskiem poszukiwania walidacji pokazują, że korzystanie z mediów społecznościowych w celu autoprezentacji jest ściśle powiązane z poczuciem własnej wartości i emocjonalnym zdrowiem. Andreassen i współpracownicy (2017) wykazali, że osoby o wyraźnych cechach narcystycznych częściej uzależniają się od mediów społecznościowych, traktując je jako narzędzie do uzyskiwania natychmiastowej gratyfikacji. Z kolei badanie opublikowane w „Psychological Science” przez Vogel i współpracowników (2014) wykazało, że porównywanie się z innymi w internecie obniża poczucie własnej wartości. Efekt ten jest szczególnie widoczny u osób, które już wcześniej borykały się z niską samooceną, co sugeruje, że media społecznościowe mogą potęgować istniejące problemy psychiczne.
Narcystyczna Potrzeba Walidacji
Pragnienie bycia widzianym i podziwianym często kojarzy się z cechami narcystycznymi. Dla wielu osób z tendencjami narcystycznymi samoocena nie opiera się na wewnętrznych wartościach, takich jak rozwój osobisty, relacje czy etyka pracy, lecz na aprobacie otoczenia. Narcyzm w tym przypadku, oznacza poszukiwanie uznania i walidacji w oczach innych. Współczesne media społecznościowe dostarczają szybkich i łatwo dostępnych form gratyfikacji – lajków, komentarzy, udostępnień – które chwilowo zaspokajają to pragnienie, ale prowadzą do kolejnych potrzeby uzyskania aprobaty.
Co więcej, zjawisko to nie dotyczy jedynie osób o pełnoobjawowym narcystycznym zaburzeniu osobowości. Nawet osoby o zdrowszej psychice mogą odczuwać potrzebę akceptacji i walidacji, co jest naturalną ludzką skłonnością. Jednakże osoby skłonne do narcyzmu częściej odczuwają głębokie braki w poczuciu własnej wartości, które prowadzą do intensywnego szukania potwierdzenia wartości na zewnątrz.
Co Ludzie Robią w Mediach Społecznościowych, Aby Uzyskać Walidację?
Media społecznościowe stanowią idealne narzędzie dla osób pragnących uwagi i walidacji. Oto kilka typowych działań, które często są przejawem potrzeby potwierdzenia swojej wartości:
Wrzucanie Niezliczonej Ilości Zdjęć: Dla osób poszukujących aprobaty, częsta publikacja zdjęć własnej twarzy czy ciała z różnych perspektyw i w różnych sytuacjach to sposób na pokazanie siebie i uzyskanie pozytywnej reakcji.
Eksponowanie Osiągnięć: Częste dzielenie się sukcesami może być sposobem na budowanie wizerunku osoby wyjątkowej i kompetentnej. Niektóre posty wydają się bardziej próbą zdobycia aprobaty niż informowaniem o ważnych wydarzeniach.
Kreowanie Idealnego Wizerunku: Publikowanie starannie wyselekcjonowanych treści, które pokazują życie jako perfekcyjne – wyjazdy, drogie zakupy, styl życia – jest sposobem na uzyskanie zazdrości i podziwu innych.
Codzienna Aktywność w Sieci: Niektórzy użytkownicy publikują posty niemal codziennie, aby pozostać w centrum uwagi. Regularność ta jest sygnałem potrzeby ciągłej walidacji, gdzie każda reakcja stanowi mikrodawkę satysfakcji.
Uzależnienie od Zewnętrznej Walidacji
Jednym z głównych problemów związanych z ciągłym poszukiwaniem walidacji w mediach społecznościowych jest ryzyko uzależnienia od opinii i reakcji innych. Każdy brak odpowiedzi, np. brak lajka czy komentarza, może być odczuwany jako osobista porażka. Częste oczekiwanie gratyfikacji zewnętrznej prowadzi do frustracji, gdy ta gratyfikacja nie przychodzi, a satysfakcja uzyskana przez aprobatę innych jest krótkotrwała.
Konsekwencje Psychologiczne
Poszukiwanie walidacji w internecie niesie poważne konsekwencje psychologiczne. Osoby, które uzależniają swoje poczucie wartości od opinii innych, są bardziej podatne na lęk, depresję i niską samoocenę. Długotrwałe szukanie aprobaty na zewnątrz może prowadzić do pogłębiania problemów emocjonalnych, a nawet do rozwinięcia zaburzeń osobowości, takich jak narcyzm. Istnieje również zagrożenie, że porównywanie się z wyidealizowanymi obrazami życia innych prowadzi do chronicznego niezadowolenia z własnej rzeczywistości.
Podsumowanie
Pragnienie walidacji i bycia podziwianym w mediach społecznościowych jest ściśle związane z głębszymi potrzebami emocjonalnymi. Dla wielu osób, zarówno tych o narcystycznych skłonnościach, jak i innych, jest to sposób na chwilowe podniesienie samooceny i potwierdzenie swojej wartości. Jednak w przypadkach skrajnych takie działanie może prowadzić do uzależnienia i obniżenia poczucia własnej wartości. Świadomość tego, że prawdziwe poczucie własnej wartości pochodzi z wewnętrznych źródeł, a nie z opinii innych, jest kluczowa dla zachowania zdrowia psychicznego i równowagi w korzystaniu z mediów społecznościowych.
Źródła:
Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). *The relationship between narcissism and addictive use of social media: The role of self-esteem*. *Addictive Behaviors*, 64, 287-293.
Vogel, E. A., Rose, J. P., Roberts, L. R., & Eckles, K. (2014). *Social comparison, social media, and self-esteem*. *Psychological Science*, 25(11), 1910-1917.