Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego w terapii czasami trzeba konfrontować się z przeszłymi bolesnymi wspomnieniami? Zjawisko to, ma swoje korzenie w procesie desensytyzacji emocjonalnej, kluczowej dla zdrowia psychicznego.
Nauka Kontroli Reakcji na Traumatyczne Wspomnienia
Procedura desensytyzacji to świadome narażanie się na traumatyczne wspomnienia podczas sesji terapeutycznych. Nie ma to jednak na celu bezmyślnego powracania do przeszłości wręcz przeciwnie, ma to na celu nauczenie pacjentów, jak kontrolować swoje reakcje na bolesne wspomnienia. Włączanie do tego pracy z ciałem jest również istotnym aspektem, ponieważ traumy często są związane z fizycznymi doświadczeniami i reakcjami ciała.
Podczas tego procesu zachodzą istotne zmiany w funkcjonowaniu układu limbicznego, który obejmuje struktury korowe i podkorowe mózgu. Te zmiany przyczyniają się do redukcji nadmiernych reakcji emocjonalnych, umożliwiając stopniową adaptację do przeszłych doświadczeń.
Rola Autonomicznego Układu Nerwowego (AUN): Nierównowaga i Trauma
Autonomiczny układ nerwowy (AUN) nosi nazwę z uwagi na jego niezależność od świadomej kontroli. Składa się z dwóch głównych części: współczulnej, pełniącej rolę "pedału gazu" związanego z wydatkowaniem energii, oraz przywspółczulnej, działającej jak "hamulec" i odpowiadającej za zachowanie energii. Współpraca między nimi reguluje przepływ energii w organizmie, a ich równowaga jest kluczowa. Układ współczulny utrzymuje krążenie krwi, czujność i pewność siebie, głównie w stanach wysiłku i stresu, zarówno pozytywnego, jak i negatywnego. Z kolei układ przywspółczulny zajmuje się trawieniem, regeneracją i inicjowaniem zachowań społecznych, głównie w stanach spoczynku i odprężenia, ale także w reakcji obronnej zamarcia.
W przypadku traumy obserwuje się zaburzenie równowagi między tymi dwoma składnikami oraz nadmierne reakcje na bodźce emocjonalne i zmysłowe. Objawia się to drażliwością, impulsywnością, agresją, niepokojem i lękiem, a także ograniczoną zdolnością do skutecznego radzenia sobie ze stresem i powrotu do równowagi. Często w kontekście traumy używa się terminu "nierównowaga autonomiczna". Pobudzenie współczulne związane jest wtedy z reakcją walki/ucieczki, wydzielaniem adrenaliny, przyspieszonym biciem serca i przekierowaniem krwi z narządów do mięśni. Z kolei aktywność przywspółczulna łączy się z uwalnianiem acetylocholiny, rozluźnianiem mięśni, spowolnieniem pracy serca i uregulowaniem oddechu. Przez długi czas układ współczulny był głównie oskarżany za reakcje traumatyczne, zaniedbując istotną rolę układu przywspółczulnego w reakcji na zagrożenie.
Zmiany w Układzie Limbicznym: Adaptacja do Przeszłych Doświadczeń
W trakcie tego procesu zachodzą istotne zmiany w funkcjonowaniu układu limbicznego, obejmującego struktury korowe i podkorowe mózgu. Te zmiany przyczyniają się do redukcji nadmiernych reakcji emocjonalnych, umożliwiając stopniową adaptację do przeszłych doświadczeń.
Biochemiczne Aspekty Terapii: Redukcja Kortyzolu i Odporność Psychiczna
W wymiarze biochemicznym, aktywacja układu nerwowego autonomicznego podczas terapii wpływa na wydzielanie hormonów stresu, takich jak kortyzol. Stopniowe dostosowywanie się organizmu do przeszłych doświadczeń prowadzi do zmniejszenia uwalniania kortyzolu, co korzystnie wpływa na ogólny stan emocjonalny. Ten efekt sprzyja budowaniu trwałej odporności psychicznej.
Terapia Odtwarzania Traumy: Przewartościowanie Narracji Życiowej
Terapia oparta na odtwarzaniu traumy nie tylko przynosi korzyści na poziomie neurobiologicznym, ale także otwiera przestrzeń do przewartościowania i restrukturyzacji narracji życiowej klienta. Świadoma konfrontacja z trudnościami z przeszłości pozwala kształtować bardziej zdrowe spojrzenie na siebie, zrozumienie własnych reakcji emocjonalnych i inicjowanie procesu uzdrawiania.
Cytat Bessela van der Kolka podkreśla, że trauma nie jest jedynie wydarzeniem z przeszłości; to również ślad, który to wydarzenie pozostawia w umyśle, mózgu i ciele.
„[…] trauma nie jest tylko zdarzeniem, które miało miejsce kiedyś w przeszłości; to także ślad, jaki to wydarzenie odcisnęło w umyśle, mózgu i ciele. Ten ślad ma konsekwencje: zmienia sposób, w jaki ludzki organizm radzi sobie w teraźniejszości.
Trauma prowadzi do kompletnej reorganizacji systemu przetwarzania bodźców przez umysł i mózg. Zmienia nie tylko nasz sposób myślenia i to, o czym myślimy, ale także całą naszą zdolność myślenia. Odkryliśmy, że pomaganie ofiarom traumy w znalezieniu słów opisujących to, co im się przydarzyło, ma ogromne znaczenie, ale zwykle nie wystarcza. Sam akt opowiadania swojej historii nie musi zmienić automatycznych reakcji fizjologicznych i hormonalnych, jakie zachodzą w ciele, które przez cały czas pozostaje hiper czujne, w każdej chwili gotowe na atak lub gwałt. By coś naprawdę zmienić, ciało musi nauczyć się, że niebezpieczeństwo minęło, a ono może zacząć żyć w teraźniejszości.”
Proces Terapii: Transformacja Trudności w Szanse do Rozwoju
W ten sposób terapia odtwarzania traumy nie tylko sprzyja głębokiemu zrozumieniu samego siebie i budowaniu odporności psychicznej, ale także stwarza przestrzeń do tworzenia nowego rozdziału życiowej opowieści. Poprzez odważną konfrontację z przeszłością, można przekształcić trudności w szanse do rozwoju i samorealizacji. Proces ten otwiera drzwi do pełniejszego życia, z nową perspektywą, siłą wewnętrzną i zdolnością do kształtowania własnego szczęścia. 🌿
Więcej Informacji:
Comments