Co by się stało, gdybyś przestał uciekać od niekomfortowych emocji? Uświadomienie sobie istnienia wielu różnych emocji, ich uznanie i stworzenie dla nich przestrzeni pomaga umieścić je w kontekście, zrozumieć ich znaczenie i rozpoznać potencjał, jaki stanowią w naszym życiu. Emocje są stanem wewnętrznym, który nadaje naszemu życiu sens, osobowość, żywotność, radość i buduje głębokie więzi z innymi.
Emocje są naszą integralną częścią!
Biorąc pod uwagę, że emocje są integralną częścią nas samych, dlaczego decydujemy się na ucieczkę przed nimi? Chociaż dostarczają nam cennych informacji o naszych potrzebach, frustracjach i służą jako motywacja do działania, wielu ludzi czuje się przytłoczonych swoimi własnymi emocjami. Boją się swoich uczuć i mają trudności w radzeniu sobie z nimi, ponieważ wierzą, że smutek lub lęk będą przeszkodą w normalnym funkcjonowaniu. Unikanie emocji może objawiać się na przykład poprzez ich tłumienie. W rezultacie osoby te mogą sięgnąć po nieadaptacyjne strategie regulacji emocji, takie jak objadanie się, samookaleczanie, a także nadużywanie substancji, w tym leków, narkotyków czy alkoholu.
Zacznijmy od początku! Czym są emocje?
Emocje to kompleksowe stany psychologiczne, które obejmują subiektywne uczucia, zmiany fizjologiczne, ekspresyjne zachowania i oceny poznawcze. Obejmują one szeroki zakres doświadczeń, od podstawowych odczuć jak radość i gniew, po bardziej subtelne emocje, takie jak zazdrość i wdzięczność. Składniki emocji obejmują:
Subiektywne doświadczenie: Emocje są intensywnie osobiste i subiektywne, charakteryzują się konkretnymi uczuciami, takimi jak radość, smutek, strach czy zaskoczenie.
Reakcje fizjologiczne: Emocje wywołują zmiany fizjologiczne w organizmie, takie jak przyspieszenie rytmu serca, zmiany ciśnienia krwi, fluktuacje hormonalne i aktywacja układu autonomicznego.
Wyrażanie zachowań: Emocje często manifestują się poprzez mimikę twarzy, język ciała, gesty i ton głosu, pozwalając innym percepcję i interpretację naszych stanów emocjonalnych.
Oceny poznawcze: Emocje są kształtowane przez nasze poznawcze oceny zdarzeń i sytuacji. Sposób, w jaki interpretujemy i przypisujemy znaczenie danemu wydarzeniu, może kształtować wywoływaną przez nie odpowiedź emocjonalną.
Jaka jest funkcja emocji?
Emocje pełnią różnorodne adaptacyjne funkcje, które są kluczowe dla naszego przetrwania i interakcji społecznych. Niektóre ważne funkcje to:
Ułatwianie procesu podejmowania decyzji: Emocje dostarczają cennych informacji na temat znaczenia sytuacji, kierując naszymi procesami podejmowania decyzji i pomagając nam priorytetyzować działania na podstawie postrzeganej emocjonalnej istotności zdarzeń.
Komunikacja i tworzenie więzi społecznych: Emocje odgrywają istotną rolę w interpersonalnej komunikacji, pozwalając nam wyrażać nasze uczucia i nawiązywać z innymi kontakt na poziomie emocjonalnym. Ekspresje emocjonalne są kluczowe dla nawiązywania empatii, budowania zaufania i utrzymania spójności społecznej.
Motywowanie do działania: Emocje motywują nas do podejmowania działań, wpływając na nasze zachowanie i napędzając nas w kierunku określonych celów lub z dala od zagrożeń. Na przykład, strach skłania nas do ucieczki przed niebezpieczeństwem, podczas gdy pragnienie napędza nasze dążenie do przyjemności.
Regulowanie interakcji społecznych: Emocje pełnią rolę regulatorów społecznych, kształtując nasze reakcje na zachowania innych i kierując naszymi interakcjami społecznymi. Pomagają one ustanawiać normy społeczne, ułatwiają współpracę i utrzymują harmonię społeczną.
Dlaczego wybieramy ucieczkę przed nimi?
Rozwój dysregulacji emocji wiąże się z otoczeniem, które minimalizuje znaczenie emocji. Nie tylko nie uczy niezbędnych umiejętności regulacji emocji, ale także tworzy podatny grunt do budowania przez pacjenta błędnych przekonań na temat emocji. Jeśli otoczenie pacjenta uporczywie ignoruje emocje, może się nauczyć, że jego uczucia nie są ważne. Z drugiej strony, jeśli otoczenie karze za odczuwanie lub wyrażanie emocji, pacjent nauczy się, że jego uczucia są niedopuszczalne.
Początkowe relacje, które nawiązujemy z naszymi opiekunami i style przywiązania, które reprezentują, mają ogromny wpływ na rozwój naszych emocji. Style przywiązania dzielą się na styl bezpieczny, ambiwalentny, unikający i zdezorganizowany.
Na podstawie stylów przywiązania dzieci uczą się, jak radzić sobie z emocjami. W stylu bezpiecznym dzieci uczą się, że mogą wyrażać swoje emocje i że są one ważne, co wpływa na rozwój adaptacyjnych sposobów regulacji emocji oraz na powodzenia w budowaniu relacji interpersonalnych. W stylu ambiwalentnym, na przykład, dzieci mogą się nauczyć, że emocje mogą być przytłaczające i nie do zniesienia. W stylu unikającym dzieci mogą się nauczyć tłumienia swoich emocji, a tym samym, silnego dystansu do nich. Z kolei, w stylu zdezorganizowanym dzieci mogą się nauczyć, że wyrażanie emocji spotka się z karą.
Innymi słowy, sposób, w jaki rodzice reagowali na nasze emocje w czasie dorastania, może wpływać na nasze przekonania dotyczące emocji i sposobu radzenia sobie z nimi.
Jak jest z Tobą drogi czytelniku?
Nasze przekonania na temat emocji wpływają na to, jak sobie z nimi radzimy. W jakiej grupie się znajdujesz? Czy jesteś jednym z tych, którzy tłumią emocje i starają się rozwiązać problemy poprzez objadanie się, używanie alkoholu lub narkotyków? A może jesteś jednym z tych, którzy uważają, że emocje trwają wiecznie i są tak bolesne, że jedynym sposobem na ich pokonanie jest autodestrukcyjne zachowanie, takie jak wymuszanie wymiotów lub samookaleczanie?
Może umniejszasz samego siebie i podważasz swoje prawo do posiadania emocji. Utrwala to poczucie winy i wstydu związane z daną emocją i wzmacnia negatywne przekonania dotyczące ich wyrażania. Nieumiejętne wyrażanie emocji prowadzi do zaburzeń w komunikacji i wpływa niekorzystnie na bliskie relacje interpersonalne.
Być może uważasz swoje emocje za słabość i nie pozwalasz sobie na odczuwanie ich ze względu na strach, co może powodować ruminacje i zamartwianie się. Czy jesteś w stanie powiedzieć bliskim, co rzeczywiście czujesz bez obawy przed ich reakcją?
Cokolwiek to jest, ważne jest, aby pamiętać, że emocje są nieodłączną częścią ludzkiej natury. Przeżywanie ich na nowo w procesie terapeutycznym pod opieką specjalisty stanowi drogę do adaptacyjnej regulacji i wewnętrznego spokoju.
Przydatne linki: